کد مطلب:21115 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

من در كودكي عمل بدي انجام داده ام كه از آن پشيمانم و از خدا طلب بخشش كردم خداوند توبه مرا مي پذيرد؟

توبه راه بازگشت از همه گناهان است و خداوند رحمان در برابر همه گناهان توبه كنندگان وعده رحمت و بخشايش داده است. چنان كه در قرآن كريم مي فرمايد:

ان الله يغفر الذنوب جميعاً (زمر، 53)

خداوند همه گناهان را مي آمرزد.

علامه طباطبايي (ره) در تفسير الميزان و در ذيل آيه فوق مي فرمايند:

اين جمله نهي از نوميدي را تعطيل نموده و هم اعلام مي دارد كه تمامي گناهان قابل آمرزش هستند، پس مغفرت خدا عام است، ليكن آمرزش گناهان هر كسي سبب مي خواهد و به طور گزاف نمي باشد و آنچه قرآن سبب مغفرت معرفي فرموده، دو چيز است يكي شفاعت ... و يكي هم توبه

با اين وصف خداوند هر گناهي را مي آمرزد اما بايد توجه داشت كه آمرزش گناهان بي حساب و كتاب نيست و شفاعت و توبه از شروط آن مي باشد.

از طرف ديگر بعضي از گناهان نيز اصلاً شامل توبه و آمرزش خداوند نمي شوند چنانكه استاد مطهري (ره) در كتاب حكمتها و اندرزها مي فرمايند:

توبه در دو موقف و دو موطن پذيرفته نمي شود: يكي در همين دنيا كه كيفر رسيده باشد .... موقف دوم كه توبه پذيرفته نمي شود جهان آخرت است...

يعني اگر انساني مرتكب معصيت و خلافي شد و عذاب دنيوي آن او را فرا گرفت، اگر در اين هنگام نداي توبه بردارد پذيرفته نمي شود.

بنده به شما پرسشگر جوان افتخار مي كنم و به شما عزيز بايد مژده داد كه طرح اين پرسش از شما در واقع طلبيده شدن از جانب خداوند است كه درهاي رحمت خويش را برويتان گشوده است. پس تا دير نشده به مقام توبه وارد شويد و از رحمت الهي مأيوس نباشيد. براي توبه بايد با معرفت و علم و اراده قوي و مصمم وارد شويد و حتماً شرايط و لوازم توبه را از نظر



قرآن و روايات مطالعه كنيد.

توبه واقعي چه نوع توبه اي است؟

همانگونه كه قبلاً اشاره شد توبه داراي مراتب و مدارجي است كه توبة واقعي از گناه در روايت حضرت امير المؤمنين (ع) (1) در شش امر خلاصه مي شود:

امر اول: ندامت و پشيماني نسبت به گذشته آلوده به گناه خود و معصيتهايي كه از سوي او سرزده است، حال اين معصيتها از باب ترك واجبات و تضييع آن و چه از باب ارتكاب محرمات باشد.

اولها الندم علي ما مضي

امر دوم: عزم بر بازگشت نكردن به آن معصيت و تصميم بر ترك آن براي هميشه و اين در واقع پاك نمودن باطن و قلب خويش از لوث مخالفت با حق است.

و الثاني العزم علي ترك العود اليه ابداً

و براي رسيدن به مقام عزم بر ترك گناه بايد از پروردگار استمداد طلبيد كه حضرت امام زين العابدين (ع) در دعا چنين مي آورند:

فاجعل توبتي هذه توبه لا احتاج بعدها الي توبه، توبه موجبه لمحو ما سلف والسلامه فيما بقي (2)

(خدايا توبه مرا توبه اي قرار ده كه بعد از آن نياز به توبه نداشته باشم و اين توبه موجب محو گناهان گذشته و موجب سلامتي از گناهان در آينده باشد.)

امر سوم: اداي حقوق ديگران و جبران آنها، شخص تائب بايد با بررسي گذشتة خويش هر آنچه ازحقوق ديگران ضايع نموده، كسي را اذيت كرده، توهين نموده، مورد استهزاء قرار داده، و يا از كسي غيبت كرده و يا به او تهمت زدهيا اموال ديگران را مورد تعرض قرار داده و ... همة آنها را بشناسد سپس در اداي آنها بكوشد و آنرا جبران كند.

و الثالث ان تودي الي المخلوقين حقوقهم ...

در اينجا بايد توجه داشت كه چه بسا حقوقي را تضييع نموده كه اصلاً به ياد نمي آورد و بكلي فراموش كرده است، در اين موارد بايد دست بدعا دارد و از خداوند متعال بخواهد كه او به هر نحوي كه مي خواهد صاحبان حقوق را از وي راضي گرداند.

امر چهارم: قضاي فرائض فوت شده: در اين امر تائب بايد واجباتي كه به علل مختلف انجام نداده يا به نحو صحيح انجام نيافته را قضا كند. از فرصتهاي مختلف كه در زندگي پيش مي آيد، بهره برده و فرايضي كه انجام نداده را قضا كند.

و الرابع ان تعمد الي كل فريضه عليك ضيعتها فتودئي حقها

امر پنجم: از معاصي گذشته و تقصيرات خويش آنچنان خائف و محزون باشد كه با خوفها و اندوهها، گوشتي را كه بر تن در حال گناه و با لذت معاصي روييده است ذوب كند، يعني وقتي گناه را با واقعيتش را به نظر آورد و عقوبت آنرا مجسم كند، ترس بر او غالب شو دكه باعث گردد گوشتهايي را كه قبل از توبه و به هنگام ارتكاب معاصي بر بدن روييده، ذوب گردد.

و الخامس ان تعهد الي اللهم الذي نبت ...

امر ششم: به جاي لذت گناه، سختي طاعت را بجان خريدن، كه تائب بايد در مقابل لذت گناه و شيريني آن، سختي طاعت و تلخي آنرا بر خود هموار كند.

و السادس ان تذيق الجسم الم الطاعه ...

چون گرانيها اساس راحت است تلخها هم پيشواي نعمت است